Jak się tworzą kości?

Budowa i fizjologia

Kości są żywą tkanką i w przeciwieństwie do zębów, rosną, gdy rośnie ciało, zrastają się po złamaniach i odnawiają się przez całe życie. Tkanka kostna składa się zarówno z komórek (osteocyty), jak i kolagenowej tkanki międzykomórkowej (osteoidy), która dla wzmocnienia ulega mineralizacji.
Komórki kości (osteocyty) dzielą się na osteoklasty i osteoblasty. Osteoklasty stale podróżują w tkance kostnej, poszukując starych lub uszkodzonych tkanek, rozpuszczają je (proces resorpcji), pozostawiając w ich miejscu maleńkie puste przestrzenie. Przestrzenie te zajmują wtedy osteoblasty i produkują w nich nową tkankę kostną (proces kościotworzenia). Kościotworzenie i resorpcja kości są procesami dynamicznymi, które zachodzą przez całe życie człowieka.

Fazy i procesy

Proces resorpcji w połączeniu z procesem kościotworzenia nazywane są procesami „ponownego modelowania kości”. Na każdym etapie życia stan kości danej osoby jest końcowym rezultatem tych dwóch procesów – resorpcji starej i tworzenia się nowej tkanki kostnej. Jeśli procesy te są w równowadze, masa kostna i wytrzymałość kości pozostają stałe. Przed okresem dojrzewania dominuje proces formowania nowej tkanki kostnej z udziałem osteoblastów. Po okresie dojrzewania procesy te zwykle pozostają w równowadze. Najwyższą masę kostną osiągamy na początku lub w połowie trzeciej dekady życia, po czym rozpoczyna się stopniowy ubytek masy kostnej, aż do menopauzy, kiedy prędkość utraty masy kostnej wzrasta na trzy do pięciu lat, by potem utrzymać się na poziomie 1–1,5 procenta na rok. Na funkcjonowanie osteoklastów i osteoblastów wpływa wiele czynników: poziom estrogenu, progesteronu, testosteronu, hormony tarczycy, insulina, sposób odżywiania oraz kortyzol, nazywany hormonem stresu.

Tempo

Tempo, w jakim odnawiają się tkanki kostne, zwane tempem obrotu kostnego, jest zdumiewające. W każdym z nas istnieje w danym momencie od jednego do dziesięciu milionów miejsc, w których następuje wchłanianie zużytych komórek kości i tworzenie nowej tkanki kostnej. Produkty przemiany materii oraz składniki odżywcze są stale usuwane z tkanki kostnej i dostarczane do niej za pośrednictwem krwi.

Tekst pochodzi z książki dr Preeti Agrawal ” Siła jest w Tobie”