Reumatoidalne zapalenie stawów

RZS to autoimmunologiczna, przewlekła choroba tkanki łącznej o charakterze zapalnym. Reumatoidalne zapalenie stawów charakteryzuje się nieswoistym, symetrycznym zapaleniem stawów oraz zmianami pozastawowymi i powikłaniami układowymi. Przebiega z okresami remisji i zaostrzeń.

 

Do objawów ze strony narządu ruchu należą:

  • Ból i obrzęk głównie małych i średnich stawów, takich jak stawy rąk i stóp, rzadziej kolanowych czy barkowych
  • Sztywność poranna (zwykle trwająca około godziny)
  • Bolesność stawów podczas ucisku
  • Obrzęk stawu i jego okolicy

 

Objawy ogólnoustrojowe:

  • Bóle mięśni
  • Stany podgorączkowe
  • Uczucie zmęczenia
  • Utrata apetytu i związana z nią ubytek masy ciała

 

Zmiany narządowe (głównie w ciężkiej i długotrwałej postaci choroby):

  • Guzki reumatoidalne czyli twarde, niebolesne zgrubienia, występujące najczęściej w tkance podskórnej lub w narządach wewnętrznych takich jak płuca, serce czy nerki
  • Zmiany w układzie krążenia takie jak: zapalenie osierdzia, zmiany zastawkowe, nadciśnienie płucne
  • Zmiany w płucach takie jak: zapalenie opłucnej, włóknienie płuc
  • Zmiany w gałkach ocznych: zapalenie twardówki, wtórnie zespół Sjögrena
  • Zmiany w nerkach: zapalenie nerek
  • Zapalenie naczyń krwionośnych
  • Zmiany w układzie nerwowym: zespół cieśni nadgarstka, polineuropatie
  • Powiększenie śledziony i węzłów chłonnych

 

Epidemiologia

RZS jest jedną z najczęstszych chorób układowych. Szacuje się, że w populacji mieszkańców Europy i Stanów Zjednoczonych choruje na nią 1 na 100 osób, w tym trzykrotnie więcej kobiet. W Polsce na reumatoidalne zapalenie stawów choruje około 0,3-1,5% populacji. Łącznie problem dotyczy około 350 tys. Polaków. Szczyt zachorowalności przypada u kobiet na 4. i 5. dekadę życia (35-50 rok życia), a u mężczyzn częstotliwość występowania RZS wzrasta wraz z wiekiem.

 

Przyczyny RZS

Przyczyny nie są dokładnie znane. Podejrzewa się, że za rozwój choroby może mieć wpływ kilka czynników:

  • zaburzenia immunologiczne: biorą udział w zapoczątkowaniu i podtrzymywaniu rozwoju choroby ze szczególną rolą limfocytów T CD45RO+ (komórki pamięci), które rozpoznają komórki własnego organizmu jako obce i niszczą je lub są aktywowane przez obcy antygen. Pobudzone limfocyty wytwarzają cytokiny prozapalne, które aktywują monocyty i makrofagi, które z również wytwarzają kolejne cytokiny. Natomiast limfocyty B aktywnie uczestniczą w rozwoju i podtrzymywaniu procesu zapalnego. Następstwem poliklonalnej aktywacji limfocytów B i nadmiernej odpowiedzi odpornościowej humoralnej jest produkcja różnych autoprzeciwciał m.in. RF, którego obecność stwierdza się u około 80% chorych na RZS, a chorobę charakteryzuje wówczas cięższy przebieg kliniczny.
  • przebyta infekcja, zwłaszcza wirusowa: przekłada się na pobudzenie układu immunologicznego w odpowiedzi na zakażenie, co u osób predysponowanych do RZS może wywołać reakcję autoimmunologiczną, skierowaną przeciwko strukturom stawowym. Zwraca się uwagę na podobieństwo antygenowe niektórych bakterii czy wirusów i antygenów zgodności tkankowej HLA DRB1 i HLA-DRB4, obecnych często u pacjentów z RZS, które sprzyja zapoczątkowaniu procesu autoimmunologicznego.
  • czynniki genetyczne: szczególnie u bliźniąt jednojajowych, gdzie w wypadku zdiagnozowania RZS u jednego wiąże się z 30-50% ryzykiem wystąpienia choroby u drugiego bliźniaka.

 

Rozpoznanie

Rozpoznanie ustala się na podstawie kryteriów klasyfikacyjnych RZS według Amerykańskiego Kolegium Reumatologii (ACR) i Europejskiej Ligi do Walki z Chorobami Reumatycznymi (EULAR) z 2010 roku.

 

Kryteria klasyfikacyjne z 2010 roku:

Kryteria te można zastosować u pacjenta, u którego występują następujące objawy:

 

Kryteria te przeznaczone są dla:

  • Pacjentów ocenianych po raz pierwszy
  • Pacjentów z nadżerkami typowymi dla RZS, z chorobą aktywną, lub nieaktywną (leczoną lub nieleczoną), którzy wcześniej spełniali poniższe kryteria

 

 

Kryteria klasyfikacyjne RZS według ACR i EULAR, 2010 r.

Kategoria

Objawy

Punkty

A. Zajęcie stawów[a]

1 duży staw

0 pkt

2–10 dużych stawów[b]

1 pkt

1–3 małych stawów[c] (z zajęciem dużych stawów albo bez)

2 pkt

4–10 małych stawów (z zajęciem dużych stawów albo bez)

3 pkt

>10 stawów (w tym co najmniej 1 mały staw)

5 pkt

B. Serologia

Czynnik reumatoidalny (RF) i przeciwciała anty-CCP ujemne

0 pkt

Czynnik reumatoidalny (RF) lub przeciwciała anty-CCP o niskim mianie

2 pkt

Czynnik reumatoidalny (RF) lub przeciwciała anty-CCP o wysokim mianie

3 pkt

C. Laboratoryjne wykładniki stanu zapalnego

Stężenie CRP w normie i OB w normie

0 pkt

Stężenie CRP zwiększone lub OB przyspieszone

1 pkt

D. Czas trwania objawów

<6 tygodni

0 pkt

≥6 tygodni

1 pkt

Pewne rozpoznanie RZS określa się wówczas, gdy suma punktów z każdej z kategorii (A-D) osiągnęła ≥ 6.

 

 

Leczenie integracyjne reumatoidalnego zapalenia stawów w IMC

W naszej klinice dobieramy leczenie w sposób indywidualny do stanu zdrowia i etapu choroby. W leczeniu i profilaktyce reumatoidalnego zapalenia stawów stosujemy ozonoterapię, hipertermię, witaminoterapię, laseroterapię, fitoterapię oraz zmiany w diecie i suplementację ziołami, a także terapie dopasowane do stanu zaawnasowania choroby. 

 

Leczenie klasyczne

Leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów obejmuje farmakoterapię, rehabilitację oraz leczenie ortopedyczne i chirurgiczne.

Głównymi celami leczenia RZS są:

  • złagodzenie bólu, obrzęku i uczucia zmęczenia
  • poprawa czynności stawu
  • zahamowanie progresji zmian stawowych
  • zapobieganie niesprawności

Leki stosowane w RZS tradycyjnie dzieli się na 2 grupy: 1. Łagodzące ból i objawy zapalenia (niesteroidowe leki przeciwzapalne oraz glikokortykosteriody) 2. Leki modyfikujące przebieg choroby (LMPCh). 

[yuzo_related] Tagi: ,

Kategorie: